Kredietunies zijn in opkomst als alternatieve financieringsbron en hebben de potentie om een belangrijk rol te spelen in de kredietverlening aan het mkb. Daarom hebben CDA en PvdA een wetsvoorstel ingediend dat het vormen van kredietunies eenvoudiger maakt. Ook nu de economie weer aantrekt moeten we ervoor zorgen dat de motor van onze economie, het mkb, kan investeren en groeien.

Dit opiniestuk schreef ik samen met collega-Tweede Kamerlid Agnes Mulder en stond woensdag 4 maart in het FD.

Veel ondernemers komen sinds het begin van de kredietcrisis in 2008 moeizaam aan krediet. Vooral de kredietverlening aan het mkb, in het bijzonder aan kleine ondernemers met minder dan 10 werknemers, is sterk afgenomen. Deels doordat hun financiële positie is verslechterd, maar zeker ook doordat banken de voorwaarden voor het verstrekken van krediet hebben aangescherpt.

De mkb-sector is veel te afhankelijk van banken. Dat is riskant. Als het slecht gaat met de financiële sector worden bedrijven daarin meegesleept. Dat zagen we de afgelopen jaren in Nederland. In andere landen zijn er meer alternatieve financieringsbronnen: obligatie-uitgifte, crowdfunding, private investeerders. Maar ook kredietunies kunnen een belangrijke rol vervullen.

Als reactie op de beperkte toegang tot financiering, is er een flink aantal kredietunies in oprichting of al opgericht, zowel bedrijfstakgewijs (brood- banketbakkers, binnenvaartschippers) als regionaal (Groningen, Midden-Nederland, Zeeland). CDA en PvdA willen deze maatschappelijk gewenste ontwikkeling ondersteunen. In de praktijk vergt het oprichten van kredietunies nog veel problemen, omdat de regelgeving er niet op is toegesneden. De wet gaat uit van (grote) banken, niet van elkaar steunende ondernemers. Met de Initiatiefwet Toezicht Kredietunies willen we deze barrières doorbreken.

Een kredietunie is een coöperatie zonder winstoogmerk van, voor en door mkb-ondernemers. Via een gemeenschappelijke kas wordt geld uitgeleend binnen de eigen kring. Zowel de kredietgever als de kredietnemer is lid. Het mooie is dat kredietgevende leden als coach fungeren voor de leden waaraan de coöperatie de kredieten verstrekt. Zij kennen immers de branche en de regio. Daardoor is de onderlinge betrokkenheid groot en zijn de kosten lager.

De huidige wet -en regelgeving is te rigide om alternatieve financieringsvormen zoals kredietunies volledig tot bloei te laten komen. Voor het bedrijfsmatig aantrekken van deposito’s en het voor eigen rekening verrichten van kredietuitzettingen, is een bankvergunning op grond van de Wet financieel toezicht (Wft) nodig. Dit betekent dat kredietunies moeten voldoen aan strenge vereisten met betrekking tot de bedrijfsvoering en soliditeit, die niet in verhouding staan tot de geringe omvang en complexiteit van de activiteiten van de kredietunies.

De Wet toezicht kredietunies, onze initiatiefwet die woensdag in de Tweede Kamer wordt behandeld, voorziet in de introductie van een minder strenge vergunningsplicht in de Wft voor kredietunies. Kredietunies met een beperkte omvang — waarvan het totaal aan aangetrokken opvorderbare gelden niet groter is dan € 10 mln — worden vervolgens vrijgesteld van de vergunningsplicht. Kredietunies met een grotere omvang dienen straks wel bij DNB een vergunning voor kredietunies aan te vragen. Het voornemen is om de bovengrens vast te stellen op € 100 mln en 25.000 leden. Boven deze maxima moeten ondernemingen dan een door DNB te verlenen bankvergunning aanvragen.

Doorheldere kaders te scheppen waarbinnen kredietunies kunnen worden opgericht en werkzaam zijn, zorgen we ervoor dat kredietunies, naast banken en andere alternatieve financieringsvormen, een belangrijke rol kunnen gaan spelen in de financiering van het mkb.

Zo kan het mkb weer groeien en zorgen voor nieuwe banen. Want dat is, ook nu we onze economie weer uit het dal zien klimmen, nog altijd hard nodig.